35ـ در نامهای مورخ 25 آگوست 2013، ایران به آژانس اطلاع داد که «بر اساس پیشرفت عملی کارهای سخت و ساز، تاریخی که قبلاً برای افتتاح رآکتور IR-40 اعلام شده بود، ممکن نیست و بنابراین افتتاح این رآکتور در سه ماهه اول سال 2014 نخواهد بود.
36ـ بهرغم وظایف ایران بر اساس بند اصلاح شده 3.1 مربوط به بخش عمومی ترتیبات کمکی توافقنامه پادمان، ایران از سال 2006 تاکنون، با وجود درخواستهای مکرر آژانس، از قرار دادن یک پرسشنامه اطلاعات طراحی روزآمد برای رآکتور IR-40 از سال 2006 اجتناب کرده است. در آن زمان این رآکتور در مراحل اولیه ساخت و ساز بود. در حالی که آغاز فعالیتهای این رآکتور نزدیک است، نبود یک اطلاعات طراحی روزآمد تأثیر منفی روزافزونی بر توانایی آژانس برای راستیآزمایی طراحی آن تأسیسات و اجرای یک نظارت موثر میگذارد. آژانس به این اطلاعات در اسرع وقت نیازمند است تا بتواند اطمینان حاصل کند که تمامی مسیرهای انحراف شناسایی شدهاند و اقدامات پادمانی مناسب و تجهیزات پادمانی ویژهای به کار گرفته میشوند.
37ـ کارخانه تولید آب سنگین: این کارخانه تأسیساتی برای تولید آب سنگین است که توان تولید سالانه 16 میلیون تن آب سنگین هستهای را دارد.
38ـ به رغم تقاضاهای مکرر آژانس، که جدیدترین آن نامهای به تاریخ 1 آگوست 2013 بوده، ایران پس از بازدید 17 اوت سال 2011 امکان دسترسی لازم آژانس را به «کارخانه تولید آب سنگین» فراهم نکرده است. در نتیجه، آژانس برای نظارت بر کارخانه تولید آب سنگین تنها به تصاویر ماهوارهای متکی است. بر اساس آخرین تصاویر ماهوارهای که در اختیار آژانس قرار گرفتهاند، بهنظر میرسد که کارخانه مزبور در حال ادامه فعالیت باشد. تاکنون، بهرغم تقاضاهای مکرر آژانس، که آخرین آن نامهای به تاریخ 31 جولای 2013 بوده ایران به آژانس اجازه نمونهبرداری از آب سنگین ذخیره شده در تأسیسات تبدیل اورانیوم (UCF) را نداده است. در نامهای به تاریخ 3 آگوست 2013، ایران درخواست آژانس برای بازدیدهای پیگیرانه از این کارخانه و نمونهبرداری از آب سنگین ذخیره شده در تأسیسات تبدیل اورانیوم را «غیرموجه و درخواستی فراتر از توافقنامه پادمانهای ایران» توصیف کرد.
G. تبدیل اورانیوم و تهیه سوخت
39ـ علی رغم آنکه ایران متعهد به تعلیق تمام فعالیتهای مرتبط با غنی سازی و پروژههای مرتبط با آب سنگین است در حال انجام فعالیتهایی در «مرکز تبدیل اورانیوم»، «کارخانه پودر دیاکسید اورانیوم غنیشده»، «کارخانه تولید سوخت» و «کارخانه ساخت صفحات سوخت» در اصفهان است که با تعهدات این کشور تناقض دارد، فارغ از اینکه این تأسیسات تحت نظارت پادمانهای آژانس قرار دارند.
40ـ از زمانی که ایران تولید و تبدیل سوخت را در تاسیسات اعلام شده خود آغاز کرده:
- 550 تن هگزا فلوراید اورانیوم طبیعی را در مرکز تبدیل اورانیوم (یو سی اف) تولید کرده که 122 تن از آن را به تاسیسات غنی سازی سوخت (FEP) منتقل کرده است؛
- 53 کیلوگرم از هگزافلوراید اورانیوم را به پروسه توسعه و تحقیق تبدیل اورانیوم در مرکز یوسی اف تزریق کرده است و آن را تا 3.34 درصد به اورانیوم 235 غنی کرده و 24 اورانیوم را به شکل دی اکسید اورانیوم تولید کرده است؛
- 185.1 کیلوگرم هگزافلوراید 20 درصد غنی شده به شکل اورانیوم 235 را به پروسه تبدیل اورانیوم تاسیسات تولید صفحات سوخت در اصفهان تزریق کرده (44.3 کیلوگرم بیشتر از زمان گزارش قبلی مدیر کل آژانس) و 87.3 کیلوگرم اورانیوم را به شکل هکتا اکسید تری اورانیوم تولید کرده؛ و
- به راکتور تحقیقاتی تهران 18 مجموعه سوخت حاوی اورانیوم 235 غنی شده تا 20 درصد منتقل کرده و همچنین دو مجموعه سوخت حاوی اورانیوم 235 غنی شده تا 3.34 درصد به نیز به راکتور تحقیقاتی تهران منتقل کرده است.
41ـ تاسیسات تبدیل اورانیوم (یو سی اف): یوسی اف، نوعی تاسیسات مخصوص تبدیل است که از آن برای تولید هگزا فلوراید اورانیوم و دی اکسید اورانیوم طبیعی از کنستانتره سنگ معدن اورانیوم استفاده میشود. اینگونه برنامه ریزی شده است که در یو سی اف پودر دی اکسید اورانیوم نیز از هگزافلوراید اورانیوم 235 غنی شده تا 5 درصد تولید شود، شمشهای فلزی اورانیوم از تترا فلوراید طبیعی و تحلیل رفته تولید شود و تترا فلوراید اورانیوم از هگزافلوراید اورانیوم تحلیل رفته تولید گردد.
42ـ آژانس کماکان در حال رازیابی نتایج راستیآزمایی فهرست اقلام فیزیکی است که در آوریل سال 2013 در یوسیاف انجام شد.
43ـ از زمان انتشار گزارش قبلی، ایران همچنان انجام فعالیتهای توسعه و تحقیقی تبدیل اورانیوم که شامل استفاده از هگزافلوراید اورانیوم طبیعی برای تولید دی اکسید اورانیوم بوده را ادامه داده است. ایران در تاریخ 17 آگوست 2013 اقدام به تولید 12.02 تن اورانیوم طبیعی به شکل دی اکسید اورانیوم از طریق تبدیل سنگ معدن اورانیوم کرده است. آژانس تایید کرده که ایران تا همان تاریخ، 9.6 تن اورانیوم طبیعی به شکل دی اکسید اورانیوم را به تاسیسات تولید سوخت منتقل کرده است.
44ـ آژانس آنچه ایران در ارتباط با بازیافت مواد هستهای که پس از سوراخ شدن یک مخزن ذخیره در سال گذشته روی کف سالن تأسیسات ریخت را تأیید کرده است.
45ـ کارخانه پودر دیاکسید اورانیوم غنیشده: در نامهای به تاریخ 17 جولای 2013، ایران فرایند موجود که شامل تبدیل هگزافلوراید اورانیوم غنیشده به اورانیوم 235 غنی شده تا 5 درصد به منظور تولید پودر دیاکسید اورانیوم، به عنوان یک تأسیسات جدید را اعلام کرده است. ایران در نامهای به تاریخ 21 آگوست 2013، پرسشنامه اطلاعات طراحی اولیه برای این تأسیسات، که نام کارخانه پودر دیاکسید اورانیوم غنیشده را برای اشاره به آن به کار میبرد را در اختیار ما قرار داد. در 18 آگوست 2013، در خلال یک راستیآزمایی اطلاعات طراحی که در یو سی اف انجام شد ایران اشاره کرد که کارخانه پودر دیاکسید اورانیوم غنیشده تا پایان سال 2013 آغاز به کار میکند.
46ـ کارخانه تولید سوخت: این کارخانه تأسیساتی برای ساخت مجموعههای سوختهای هستهای برای رآکتورهای تحقیقاتی و برقی است.
47ـ در تاریخ 17 و 18 آگوست 2013، آژانس اقدام به بازرسی و راستیآزمایی اطلاعات طراحی در کارخانه تولید سوخت کرد و تولید مداوم قرص سوخت برای راکتور IR-40 با استفاده از UO2 طبیعی ر ا تأیید کرد. چنانکه در بالا، در بند 34 آورده شد، از زمان گزارش قبلی مدیر کل آژانس، ایران ساخت مجموعههای سوختی حاوی مواد هستهای برای رآکتور IR-40 را آغاز کرده است. تا تاریخ 17 آگوست 2013، آژانس تأیید کرده که ایران ده مجموعه سوختی ساخته است که تمام آنها در کارخانه تولید سوخت ذخیره شدهاند.
48ـ تأسیسات تولید ورقه سوخت: این تأسیسات، تأسیساتی برای تبدیل هگرافلوراید اورانیوم غنیشده به اورانیوم 235 بیست درصدی به U3O8 و تولید مجموعههای سوختی ساخته شده از ورقههای سوختی حاوی U3O8 هستند.
49ـ همانطور که قبلاً گزارش شد، آژانس تأیید کرده تا تاریخ 26 سپتامبر 2012 مجموع 82.7 کیلوگرم هگرافلوراید اورانیوم غنیشده به اورانیوم 235 بیست درصدی به فرایند تبدیل، تزریق و 38 کیلوگرم اورانیوم به شکل U3O8 تولید شده است. ایران تخمین زده که بین 27 دسامبر 2012 و 6 آگوست 2013 مقدار 102.4 کیلوگرم UF6 غنیشده تا اورانیوم 235 به فرآیند تبدیل در تأسیسات تولید ورقه سوخت تزریق شده است، و 49.3 کیلوگرم اورانیوم به فرم U3O8 تولید شده است. این امر مجموع مقادیر هگزافلوراید اورانیوم غنیشده به اورانیوم 235 بیست درصد که به فرآیند تبدیل تزریق شده را به 185.1 کیلوگرم و مجموع مقادیر اورانیوم به فرم U3O8 تولید شده را به 87.3 کیلوگرم میرساند. در 19 آگوست 2013 آژانس تأیید کرد که 10.8 کیلوگرم اورانیوم به شکل ضایعات جامد و مایع نگه داشته شده است.
50ـ آژانس تأیید کرده تا تاریخ 19 آگوست 2013، ایران در تأسیسات تولید ورقه سوخت یک مجتمع سوختی آزمایشی و 21 مجتمع سوختی از نوع TRR تولید کرده است. 18 عدد از این مجموعههای سوختی، از جمله مجموعه آزمایشی به رآکتور تحقیقاتی تهران منتقل شدهاند.
H. ابعاد نظامی احتمالی
51- گزارش قبلی مدیر کل موضوعات برجسته مرتبط با ابعاد نظامی احتمالی برنامه هستهای ایران و فعالیتهایی که ایران برای حل آن نیاز است را مشخص کرده است. از سال 2002 آژانس به طور فزایندهای نگرانی خود درباره وجود احتمالی فعالیتهای مرتبط هستهای را اعلام کرده که این فعالیتها سازمانهای مرتبط نظامی را در بر میگیرد که شامل فعالیتهای مرتبط به توسعه کلاهک هستهای برای موشک است. ایران نگرانیهای آژانس را نادیده گرفته، به خصوص در زمینهای که ایران این نگرانیها را بر اساس ادعاهای بی پایه تلقی کرده است.
52- ضمیمه گزارش نوامبر 2011 مدیر کل (GOV/2011/65) تحلیل تفصیلی درباره اطلاعاتی را فراهم کرده که نشان میدهد ایران فعالیتهایی را انجام داده است که با توسعه دستگاه انفجاری هسته ای ارتباط دارد. این اطلاعات که توسط آژانس ارزیابی شده معتبر است. از نوامبر 2011 آژانس اطلاعات بیشتری را به دست آورده است که تحلیل ضمیمه مذکور را تقویت میکند.
53- در قطعنامه 1929 (2010) شورای امنیت بار دیگر بر التزام ایران به اتخاذ گامهایی که توسط شورای حکام در قطعنامههای GOV/2006/14 و GOV/2009/82 تعیین شده تاکید کرده و باید همکاری کاملی را با آژانس در تمامی موضوعات برجسته به خصوص آنهایی که باعث افزایش نگرانی درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه هستهای ایران است انجام دهد که شامل فراهم کردن دسترسی بدون تاخیر به تمامی سایتها، تجهیزات، افراد و اسناد مورد درخواست توسط آژانس است. همانطور که بالا در بخش B اشاره شده، همچنان برای آژانس آغاز کار واقعی با ایران در این زمینه ممکن نبوده است.
54- پارچین: همانطور که در ضمیمه گزارش نوامبر 2011 مدیر کل اعلام شده است، اطلاعاتی که توسط کشورهای عضو برای آژانس فراهم شده است نشان میدهد که ایران یک مخزن مهار بزرگ انفجاری برای انجام آزمایشهای هیدرودینامیکی ساخته است. این آزمایشات نشانه قوی درباره توسعه احتمالی تسلیحات هستهای است. اطلاعات همچنین نشان میدهد که مخزن مهار در سال 2000 در سایت پارچین نصب شده است. مکان این مخزن در سایت پارچین در مارس 2011 شناسایی شد و آژانس در ژانویه 2012 درباره مکان این مخزن مهار به ایران اطلاع داده است.
55- همانطور که پیشتر اعلام شد، تصاویر ماهوارهای نشان می دهد که از زمان نخستین درخواست آژانس برای دسترسی به این مکان فعالیتهای گستردهتر و به دنبال آن تغییراتی را در این مکان صورت گرفته است. از زمان گزارش قبلی مدیر کل تغییرات چشمگیری در این سایت دیده نشده است.
56- همانطور که پیشتر گزارش شد، ایران اعلام کرده که اتهام فعالیتهای هستهای در سایت پارچین «بی اساس» است و «همچنین فعالیتهای اخیری که گفته میشود در نزدیکی مکان مورد علاقه آژانس صورت گرفته، هیچ ارتباطی به مکان مشخص شده توسط آژانس ندارد». تا کنون، ایران تنها توضیحی برای جابه جایی خاک توسط کامیونها ارائه کرده است که نشان میدهد به دلیل ساخت جاده جدید پارچین و آسفالت کردن صورت گرفته است.
57- همانطور که آژانس برای ایران شفاف کرده است، با توجه به فعالیتهای گستردهای که ایران در مکان مذکور در سایت پارچین صورت داده و همچنان نیز ادامه دارد، زمانی که آژانس به این مکان دسترسی پیدا کند، توانایی آن برای انجام راستی آزمایی موثر به شدت تضعیف خواهد شد. در حالیکه آژانس به ارزیابی این موضوع ادامه میدهد، داشتن دسترسی به این مکان بدون تأخیر بیشتر ضروری است، همچنین لازم است تا ایران بدون وقفه بیشتر، همانطور که در ماه فوریه توسط آژانس درخواست شده بود، برای سوالات دقیق آژانس در ارتباط با سایت پارچین و کارشناسان خارجی، پاسخهایی واقعی فراهم کند. اطلاعات طراحی
58- به رغم توافقنامه پادمان و قطعنامههای مرتبط صادر شده از سوی شورای حکام و شورای امنیت، ایران ملزومات کد 3-1 از ترتیبات اجرایی بخش اول توافقنامه پادمان را اجرا نمیکند. این موضوع سطح اعتماد را در نبود دیگر تاسیسات هستهای از بین میبرد. نبود اطلاعات طراحی اولیه همچنین تاثیر مخالفی بر توانایی آژانس در بررسی طراحی تاسیسات را به وجود میآورد و مانع از اجرای موثر رویکرد پادمان میشود. این به خصوص درباره تاسیساتی که در زیر به آنها اشاره میشود مرتبط است.
59- رآکتورهای تحقیقاتی: همانطور که در بالا (پاراگراف 36) اشاره شد اطلاعات طراحی به روز شده برای رآکتور IR-40 به صورت فوری مورد نیاز است همانطور که قبلا گزارش شده ایران به آژانس اطلاع داده است که 4 رآکتور تحقیقاتی جدید در مرحله مقدماتی انتخاب موقعیت بوده و مکانهای بالقوه قطعی در حال ارزیابی هستند و اطلاعات طراحی در این زمینه ارائه نکرده است.
60- تاسیسات غنی سازی: همانطور که بالا اشاره شد (پاراگراف 28) ایران اطلاعات طراحی مربوط به ساخت 10 تاسیسات غنی سازی اورانیوم جدید خود از جمله 5 تاسیساتی که سایتهای آنها تصمیم گیری شده ارائه نکرده است.
61- نیروگاههای هستهای: پیروی گزارشهایی که در آن اعلام شده است ایران 16 سایت را برای ساخت نیروگاه هستهای مشخص کرده و در پاسخ به درخواست آژانس برای دریافت اطلاعات طراحی مربوطه و برنامه زمانی ساخت، ایران اعلام کرد که آژانس اطلاعات درخواستی را در طی زمان دریافت خواهد کرد.
J - پروتکل الحاقی
62- برخلاف قطعنامههای مربوطه شورای حکام و شورای امنیت، ایران پروتکل الحاقی را اجرا نمیکند. تا زمانی که ایران همکاری لازم را بهعمل نیاورد و از جمله پروتکل الحاقی را اجرا نکند، آژانس در موقعیتی نیست که عدم وجود فعالیت یا مواد هستهای اعلام نشده در ایران را تایید کند.
K - سایر موضوعات
63- در 26 می 2013 آژانس در رآکتور سایت آب سنگین اصفهان راستی آزمایی اقلام فیزیکی انجام داد و وجود 36 نمونه اولیه مجتمع های سوخت را که از کارخانه تولید سوخت برای آزمایش رسیده بود را بررسی کرد.
64- در جریان بازبینی هایی که در 11 آگوست 2013 انجام شد آژانس تایید کرده است که 5 مجتمع سوختی که در ایران تولید شده و حاوی اورانیوم غنی شده تا 3.5 درصد و سپس غنی شده تا 20 درصد بوده است در قلب رآکتور تحقیقاتی تهران قرار گرفته است. در همان تاریح آژانس شاهد بود که نمونه اولیه مجتمع سوخت IR-40 در استخر سوخت مصرف شده در رآکتور تحقیقاتی تهران و پس از پرتوافکنی اولیه انبار شده است. این رویداد در اوایل سال 2013 بوده است.
65- در نامه به تاریخ 4 آگوست 2013 ایران به آژانس اطلاه داد که در هفته اول سپتامبر 2013 تاسیسات ترکیبی از کارخانه ساخت صفحات سوخت دریافت خواهد کرد که شامل ترکیبی از اورانیوم 308 غنی شده تا 20 درصد و آلومینیوم بوده که برای تولید ایزوتوب های Mo,Xe,I بوده که این پس از پرتوزایی صفحات در رآکتور تحقیقاتی تهران است.
66- در تاریخ 12 و 13 آگوست 2013 آژانس بازرسی از نیروگاه اتمی بوشهر انجام داد که در آن زمان نیروگاه با 100 درصد توان نامی خود در حال کار بود.?
L- خلاصه
67. در حالیکه آژانس به راستی آزمایی عدم انحراف از مواد هستهای اعلام شده در تاسیسات هستهای و سایتهای خارج از تاسیسات اعلام شده (LOF) از طرف ایران تحت توافقنامه پادمان ادامه میدهد، ایران شرایط لازم را برای همکاری فراهم نمیکند. از جمله پروتکل الحاقی را اجرا نمیکند بنابراین آژانس قادر به ارائه تضمین معتبر درباره عدم وجود مواد و فعالیتهای هستهای اعلام نشده از سوی ایران نیست و بنابراین نمیتواند نتیجه گیری کند که همه مواد هستهای موجود در ایران در راستای اهداف صلح آمیز است.
68. ایران همچنان توافقنامه اصلاحی کد 3.1 قراردادهای الحاقی بخش عمومی را، علی رغم اظهارات این آیین نامه در رابطه با ساخت رآکتورهای تحقیقاتی جدید، تأسیسات غنی سازی اورانیوم جدید، و رآکتورهای تولید برق جدید، اجرا نمیکند. به علاوه کمبود اطلاعات به روز طراحی مربوط به رآکتور IR-40 همچنان تأثیری مخرب بر توانایی آژانس در تشخیص و بازبینی مؤثر طراحی تأسیسات و به کارگیری مؤثر رویکرد امنیتی دارد.
69. برخلاف قطعنامههای شورای حکام در نوامبر 2011 و سپتامبر 2012 و علیرغم 10 دور گفتوگوهای فشرده میان آژانس و ایران از ژانویه 2012، دستیابی به توافقی در زمینه یک سند ساختاری ممکن نبوده است. دور بعدی گفتوگو میان تهران و آژانس برای 27 سپتامبر 2013 برنامه ریزی شده است. با توجه به ماهیت و حدود اطلاعات موثق در دسترس آژانس درباره ابعاد احتمالی نظامی برنامه هستهای ایران، برای ایران ضروری و فوری است که بر اساس نگرانیهای آژانس وارد گفتوگوها شود. ممکن نخواهد بود که آژانس مباحث مهم، شامل آنها که مربوط به ابعاد نظامی برنامه هستهای ایران هستند را حل کند، مگر آن که ایران به الزامات آژانس مبنی بر اجرای بازرسی مؤثر پایبند باشد.
70. فعالیتهای مهم و گستردهای که در مجموعه داخلی سایت «پارچین» انجام میگیرد و آژانس مکرراً درخواست دسترسی به آن را کرده است، به طور جدی توانایی آژانس در انجام بازرسی و راستی آزمایی موثر را تحت الشعاع قرار داده است. آژانس این درخواست خود را به صراحت تکرار میکند که ایران بدون تأخیر بیشتر، پاسخی حقیقی به پرسشهای مفصل و جزئی آژانس مربوط به پارچین و متخصصین خارجی ارائه کند و دسترسی به محل فوق الذکر را فراهم نماید.
71. مدیر کل همچنان از ایران میخواهد که توافقنامه پادمان و دیگر تعهدات خود را به طور کامل اجرا کند و با آژانس در زمینه دستیابی به نتایجی حقیقی و محسوس در همه موضوعات مهم و برجسته همکاری کند؛ همانطور که قطعنامههای شورای حکام و قطعنامههای الزام آور شورای امنیت ایجاب میکنند.
72. مدیر کل به نحو مقتضی به گزارشهای خود ادامه میدهد.
[ چهارشنبه 92/6/6 ] [ 11:47 عصر ] [ جلال ]