اشاره:‌ تروریسم و بر اساس تعبیری که رسانه های غربی از آن یاد می کنند ، تروریسم اسلامی این روزها به یکی از شاخصه ها ومشکلات محوری منطقه خاور میانه تبدیل شده است .

امروز کمتر کشور عربی است که از این معضل رنج نبرد ، در حالیکه به راحتی می توان حضور سازمان های اطلاعاتی کشورهای مسلمان وغیر مسلمان را در سامان دهی وترسیم خطوط کلی فعالیت های این گروه ها را مشاهده ولمس کرد.

گرچه دیرینه این فعالیت ها به دهه  هفتاد از قرن گذشته میلادی باز می گردد اما برهه کنونی را باید نقطه اوج یا حداقل بالاترین اوج گیری این فعالیت ها از تاریخ شکل گیری گروه های سلفی تکفیری توصیف  کرد.

حجم اقدامات جنایتکارانه وشنیع گروه های سلفی ودر راس آنها داعش به حدی است که  افیخای ادرعی سخنگوی ارتش رژیم صهیونیستی را بر آن می دارد تا با انتشار بیلانی از میزان  قربانیان مسلمان در منطقه خاورمیانه اعلام کند طی 10 سال گذشته سهم اسرائیل از این اقدامات کمتر از 10 درصد بوده وبقیه این کشتارها در قالب برادرکشی وبه دست مسلمانان سلفی مدعی پیروی بی چون وچرا از سنت پیامبر اسلام انجام گرفته است مسئله ای که خود جای حرف وحدیث بسیاری دارد.

گرچه طی 40 سال واندی فعالیت گروه های سلفی ـ تکفیری شاهد شکل گیری ساختارها وسازمان  های مختلف مبارزاتی بودیم اما به اعتقاد اکثر قریب به اتفاق کارشناسان ، پدیده ای به نام داعش بدترین ، وحشی ترین ودر عین حال سرسپرده ترین گروه از این دست است که تا کنون منطقه اسلامی به خود دیده است.

به گفته این کارشناسان  اگر اسامه بن لادن وحتی ایمن الظواهری واسلافشان که در دوره های متفاوت به عنوان سرکردگان القاعده معروف ترین گروه تکفیری  شناخته می شدند ، گاه گداری اشاره ای به صهیونیستها ویهودیان کرده وادعای تلاش برای مبارزه با آنها را هم مطرح می کردند (گرچه  بر اساس اسناد موثق این گروه ها حتی یک گلوله هم به سوی رژیم صهیونیستی شلیک نکرده اند ) اما گروه داعش رسما وعلنا اعلام می کند مشکلی با رژیم صهیونیستی نداشته واصولا وظیفه اصلی خود را  پاکسازی اسلام از مسلمانانی اعلام می کند که با این گروه  از لحاظ فکری اختلاف نظر دارند.

اداره کل بین الملل و سیاست خارجی خبرگزاری فارس با توجه به اقدام وقیحانه غرب در حمایت و سپس تعقیب این گروهک ضاله درنظر دارد در چند قسمت نگاهی هرچند کوتاه به این گروه،‌ جنایاتش،‌ آبشخورهای فکری ، حامیان پیدا و پنهان مالی،‌ سیاسی، ‌نظامی ، بازی های سیاسی منطقه ای وبین المللی برای به سطح آوردن این گروه،‌  وپارامترهای تاثیر پذیری وتاثیر گذاری اش در منطقه وجهان داشته باشد چرا که معتقد است پاسخ به این ابهام که چرا کشورهای غربی سه سال پیش با تصویب قوانینی در مجالس خود کمک به گروههای تروریستی در سوریه را مجاز و اینک قوانینی تصویب می کنند که نابودی آن را جایز می شمارند،  هنوز برای افکار عمومی جهان روشن نشده است.

به این امید که نظرات شما خوانندگان نیز بتواند در ارائه زوایای ناگفته و چهره روشن تری از این گروه تروریستی به ما کمک کند بخش اول این پژوهش را برای پاسخ به سوال چرایی و چگونگی پیدایش گروهک تکفیری داعش منتشر می شود:

هزینه گزاف مخارج داعش از کجا تامین می شود؟(قسمت دوم)

امروز گرچه اطلاعات زیادی از نحوه اداره مناطق تحت کنترل داعش وجود ندارد وتنها برخی از تصاویر منتشر شده در صفحات اجتماعی تنها راه ارتباط  وکسب اطلاعات از نحوه زندگی مردم در این مناطق  است اما آنچه کاملا هویداست ولخرجی های بسیار گسترده ای است که این گروه برای اعضای خود دارد مسئله ای که باعث شده است نه تنها جوانان فریب خورده مسلمان بلکه بسیاری از مزدوران ونظامیان سابق  غربی نیز به سمت همکاری با این گروه جذب شوند.

با یک حساب سرانگشتی گروه داعش ماهانه چند ده میلیارد دلار هزینه حقوق افراد خود می کند در حالیکه باید به این لیست دیگر مخارج تسلیحاتی ولجستیکی را هم افزود .

همچنین نباید حجم مخارج این گروه از انجام تبلیغات برای جذب جنگجو انتقال آنها از اقصا نقاط جهان به کشورهای همسایه یا حلقه های دوم ، آموزش وگسیل آنها به سوریه وعراق را نیز فراموش کرد.

طبق اعتراف برخی از تروریست های دستگیر شده توسط ارتش عراق دستمزد بسیار بالایی  که داعش برای هر انفجار تروریستی در عراق می پردازد نیز باعث شده است اکثر تروریست های فعال در بمب گذاری جذب این گروه گردند.

به گفته بسیاری از رسانه های عراقی در طول بیش از 3 ماه تحصن در مرکز الرمادی در منطقه سنی نشین عراق که هزاران نفر در آن شرکت کردند ، همه متحصنین  از سه وعده غذای گرم وحقوق روزانه بهرمند می شدند، هزینه این تحصن را چه کسی تامین کرد؟ تحصنی که بعد از متفرق شدن ، ارتش عراق در مرکز آن به کارگاهی برای بمب گذاری خودروها رسید.

بر اساس آخرین خبرهایی که شبکه العربیه به عنوان یکی از نزدیکترین رسانه ها به گروه داعش منتشر کرده ابو بکر البغدادی در دستور العملی حقوق جنگجویان این گروه را به ترتیب زیر اعلام کرد.

هر جنگجوی بومی (در سوریه) که ازدواج نماید 1200 دلار هدیه ازدواج دریافت می کند  وتفاوت نمی کند که این ازدواج اول این جنگجو باشد یاسوم وچهارم.

حقوق ثابت ماهانه هر جنگجوی در گروه القاعده 400 دلار می باشد که 50 دلار نیز برای هر فرزند  و100 دلار برای هر همسر به این حقوق اضافه می شود.

حق مسکن  وتامین سوخت خودرو نیز به حقوق هر یک از این جنگجویان اضافه شده در حالیکه جنگجویان غیر بومی ماهانه 400 دلار اضافی نیز به عنوان حق مهاجرت دریافت می کنند.

در چارچوب آخرین آمارهای اعلام شده در مورد شمار جنگجویان داعش که آنها را بین 10 تا 80 هزار جنگجو  تخمین می زند واگر حداقل تخمین ها برای شمار جنگجویان داعش در سوریه وعراق را در نظر بگیریم بازهم تامین پایه حقوق 400 دلار برای مثلا  10 هزار نفر هم رقم نجومی 4 میلیون دلار در ماه می رسد حال اگر این رقم را ضرب در 8 (حداکثر شمار تروریست ها)کنیم وبه آن هزینه تسلیحات بمب گذاری و... را هم بیافزایم رقمی می رسد که شاید با بودجه یک یا چند  کشور جهان سوم برابری کند.

به اعتقاد کارشناسان این رقم سرسام آور صرفا بخش بسیار ناچیزی از مخارج گروه داعش محسوب می شود  که تنها به جنگجویان معمولی آنها اختصاص می یابد ، حال اگر هزینه های سلاح ومهمات وخودروها ، ونیروهای نفوذی را نیز در نظر بگیریم واین مسئله را هم در نظر داشته باشیم که رهبران گروه به ویژه فرماندهان سابق نیروهای نظامی وامنیتی رژیم صدام حسین با این ارقام هرگز رضایت نمی دهند این پرسش مطرح می شود که هزینه حداقل چند ده میلیون دلاری داعش از جیب چه کسی پرداخت می شد وچه گروه ، سازمان یا کشورهایی در این کار دخیل می باشند؟

بی تردید اولین وپیش پا افتاده ترین پاسخ به این پرسش کشورهای فربه وبسیار متمول حوزه جنوبی خلیج فارس است که از توان مالی وانگیزه ی مذهبی وسیاسی برای حمایت از این  جریان افراطی  به عنوان نسل سوم وهابیت  را دارند وبه هر شکل می تواند برخی  از اهداف تخریبی آنها را در منطقه حداقل علیه رقبای سنتیشان محقق سازد.

اما با نگاهی عمیق تر به این مسئله می توان حامیان مالی داعش را به دو دسته تقسیم کرد.

1. منابع مالی  آشکار و مستقیم 

2. منابع مالی غیر مستقیم و پنهان

گروه اول خود  به سه دسته اصلی تقسیم می شود :

1- گروه ها وشخصیت های اسلام گرای افراطی که  با جریان سلفی ـ تکفیری ابراز همدردی وهمراهی کرده وتلاش می کنند با کمک های مالی خود یا جمع آوری کمک برای آن به این گروه یاری برسانند.

برای نمونه می توان به فعالیت برخی از مساجد وموسسات اسلامی در کشورهای عربی ، اسلامی وحتی غربی در این راستا اشاره کرد که نام بعضی از این مراکز وشخصیت ها در رسانه های مختلف نیز ذکر شده است وشبکه سی ان ان لیستی از افراد را در این رابطه منتشر نمود که اکثر آنها نیز در مصاحبه هایی این ادعای شبکه آمریکایی را تکذیب کردند.

2- باج گیری های انجام گرفته از اشخاص ، موسسات ودولت ها که از طریق آدم ربایی های مختلف صورت گرفته ومعمولا مقادیر قابل توجهی پول را به سوی داعش سرازیر می کند .

در این چارچوب  باید به بسیاری از بازرگانان وتجار سوریه اشاره کرده که بعد از ربوده شدن اعضای خانواده شان مجبور به پرداخت مبالغ هنگفتی جهت آزادی آنها شدند ، آخرین این باج گیری ها نیز در شهر موصل انجام گرفته که در جریان آن دولت ترکیه مجبور شد برای آزادی شماری از اتباعش که  جزو رانندگان کامیون ربوده شده در این شهر بودند مقادیر قابل توجهی پول به گروه داعش پرداخت کند در حالیکه رایزنی ها برای آزادی بقیه اتباع ترکیه از جمله کنسول این کشور در شهر موصل همچنان ادامه دارد.

3- غنایم وچپاول اموال عمومی مناطق به اشغال در آمده همچون خالی کردن خزانه موجود در شهر رمادی وبعداز ان چپاول تمامی بانک ها ومراکز تجاری ومغازهای شهر موصل که در شهرهای مختلف سوریه نیز تکرار شد.

این مسئله در رابطه با شهر موصل از ابعاد بیشتری برخوردار است که در قسمت های بعد به آن خواهیم پرداخت.

دومین دسته از منابع مالی داعش نیز به سه قسمت کلی تقسیم می شوند که عبارتند از :

1. کشورها وسازمان های مادر وتاسیس کننده داعش که پشت پرده شکل گیری آن قرار داشته وهمچنان کمک های مالی ولجستیکی خود را از این گروه ادامه می دهند.

2. کشورهایی که حضور وفعالیت داعش را در منطقه در راستای منافع خود تفسیر کرده وتلاش می کنند با برقراری ارتباط با آن وتزریق کمک های مالی از حمایت این گروه در راستای تحقق منافع  واهداف کوتاه وبلند مدت خود در منطقه سود ببرند.

3. کشورهایی که از بیم قرار گرفتن در معرض حملات گروه به دنبال مماشات با آن بر آمده وبا تخصیص کمک های مالی به آن به نوعی به این گروهک تروریستی حق السکوت پرداخت می کنند

بی تردید دسته دوم بسیار مهم تر وخطرناکتر از دسته اول می باشد وتقریبا اکثر نگاه ها به سوی  آن جلب شده است به ویژه که  می تواند تاثیر گذاری شگرف وگسترده ای بر بسط یا قبض این گروه داشته باشد.

به اعتقاد کارشناسان وتحلیلگران امور گروه های اسلامگرای مسلح  ،  در تاریخچه گروه های سلفی ـجهادی دو کشور بسیار تاثیر گذار بوده وتقریبا همه سرنخ های تشکیل ، هدایت ، حمایت وحتی سرکوب به آنها ختم می شوند.

در حد فاصل شکل گیری گروه تکفیر وجهاد در اوایل دهه هفتاد از قرن گذشته در مصر تا  به امروز که شاهد اوج گرفتن گروه داعش در کشورهای عراق وسوریه می باشیم ، دو کشور نقش کلیدی در تاسیس ، هدایت  وتامین هزینه های مالی آنها  همواره نقش آفرین بودند.

اگر  تاریخچه اکثر قریب به اتفاق این گروه ها را بررسی  کنیم رد پای عربستان را در شکل گیری آنها به خوبی می توان مشاهده کرد ، در حالیکه مطالعه خاطرات سیاستمداران و ماموران امنیتی بازنشسته آمریکایی  از نقش آفرینی سازمان های اطلاعاتی  این کشور در شکل گیری این گروه ها خبر می دهند.

امروز از عربستان ، ایالات متحده آمریکا ، امارات متحده عربی ، قطر وترکیه به عنوان مهمترین  کشورهای حامی گروه داعش معرفی می شوند  در حالیکه کشورهایی همچون اردن ، کویت ، تونس وچند کشور دیگر عربی وحتی کشور اسلامی همچون پاکستان به نوعی این کمک ها را به عنوان حق السکوت وباج به گروه داعش وگروه های نزدیک به آن پرداخت کرده یا حداقل برای جلوگیری از خشم این گروه ، چشم خود را بر کمک های ارسال شده توسط همفکرانشان که در این کشورها فعالیت دارند ، می بندند.

دانیل پاتریک ولش تحلیلگر سیاسی آمریکایی ماه گذشته در واکنش به اعلام آمادگی آمریکا برای حمله به گروه داعش اعلام کرد ، این گروه یکی از گروه هایی است که مدتهاست از سوی دولت آمریکا مورد حمایت مالی قرار می گیرد.

این تحلیلگر آمریکایی که با شبکه پرس تی وی سخن می گفت تاکید کرد بسیاری از عناصر این گروه با هزینه دولت آمریکا در اردن وچند کشور دیگر آموزش نظامی دیده اند.

به اعتقاد بسیاری از کارشناسان برخلاف ادعای دو سوی این ماجرا یعنی آمریکا وگروه های سلفی تکفیری (اکنون داعش) درمورد تضاد با یکدیگر شواهد وقراین بسیار زیادی وجود دارد که نشان می دهد گروه های سلفی تکفیری همواره در راستای اهداف آمریکا قدم برداشته وعمل می کنند.

مایکل چاسودوفسکی استاد دانشگاه اتاوای  کانادا در این باره معتقد است ، اقدامات آمریکا در حمایت از داعش  درچارچوب اهداف بلند مدت واشینگتن صورت گرفت دو هدف فعلی  کاخ سفید در عراق یکی سرنگونی دولت نوری مالکی ودیگری تقسیم عراق به سه کشور مستقل از یک دیگر  را محقق می سازد.

امروز داعش خواسته یا ناخواسته در چارچوب طرح ها وبرنامه های بلند مدت سازمان های پدرخوانده خویش به ثروتمندترین سازمان تروریستی جهان تبدیل شده است ، حجم پول ودارایی های به چپاول برده شده توسط این گروه در موصل این گروه ورهبرش را در  جرگه ثروتمندهای جهان قرا رداده است .

چگونگی رسیدن به این ثروت وچرایی واهداف پشت پرده منطقه ای ، بین المللی و داخلی منجر به رسیدن داعش به ثروت انبار شده در موصل را در قسمت بعد بخوانید.