پیامدهای جنگ های صلیبی

تأثیر جنگهای صلیبی بر زندگی بشر 

جنگهای صلیبی در حقیقت نقطه عطفی در زندگی اروپاییان و بطور کلی در تاریخ تمدن شد. بلاد اروپایی در آن دوران نسبت به شهرها و مراکز تمدن پر شکوه اسلامی بسی بی‌نور بود. اروپاییان طی جنگهای صلیبی با تمدن پررونق اسلامی آشنا شدند و علاوه بر غنائم مادی ، گنجینه معنوی گرانبهایی از فرهنگ اسلامی با خود به ارمغان بردند. بر اثر جنگهای صلیبی بنادر مهم اروپایی ، دریای مدیترانه ، روزگار نوشکوفایی را آغاز نهادند، و برای رنسانس زمینه مساعدی فراهم شد.

سوغات جنگ برای اروپایی ها

شکر و ادویه 

در اروپای قرون وسطی، از عسل برای شیرین کردن غذاها و نوشیدنیها استفاده می کردند. صلیبیان نیشکر را به خانه بردند. قند و شکر به عنوان اشیاء گرانبها، در گنجینه ها نگهداری شد و فقط در مناسبتهای مخصوص مورد استفاده قرار می گرفت. صلیبیان همچنین ادویه جاتی مثل فلفل سیاه، دانه های خشخاش (تخم خشخاش)، سیر و همچنین میوه های خشک شده و لیمو را با خود به اروپا بردند. دولت شهر ونیز ، در شمال ایتالیا، در زمینه واردات مواد غذایی جالب توجه و جدید از خاورمیانه شکوفایی خاصی پیدا کرده بود. 

بهداشت و طرز لباس پوشیدن 

صلیبیان همچنین روی زندگی ثروتمندان قرون وسطی اثر گذاشتند. در گرمای سرزمین مقدس، صلیبیان لباسهای سبک تر و گشادتر پوشیدند و دمپایی به پا کردند. در آب و هوای داغ خاورمیانه سربازان مجبور بودند بیشتر خود را بشویند، که این کار با استفاده از صابونها و عطرهای محلی صورت می گرفت. هنگامی که آنها به خانه های خودشان در اروپا بازگشتند، عادت حمام کردن را ادامه دادند. آرایش موهای اروپایی هم از آرایش موهای مسلمانان تاثیر گرفت. اولین گروه صلیبیان موهای خود را کوتاه نگاه می داشتند تا کلاه خودهای خود را به راحتی بر سر بگذارند. صلیبیان بعدها به پیروی از شرقیان، موی خود را بلند می کردند و مجعد می ساختند و آنرا با حنا رنگ می کردند. 

پارچه های بسیار زیبا 

پارچه های زیبای بافته در سرزمین های اسلامی، در اروپای قرون وسطی با استقبال عمومی روبه رو شد. پارچه های نخی نرم، مثل چیت و موصلی وتور بافته شده در غزه را، خانمهای اروپایی بعنوان مقنعه یا روبند ازکلاههایشان می آویختند. حریر گلدار و خوشرنگ دمشقی، پارچه پر طرفدار دیگری بود که صلیبیان از خاورمیانه به ارمغان می بردند. مسلمانان فرشها و قالیچه های رنگی می بافتند که صلیبیان با خود به کشورشان می بردند. 

قالیچه های ایرانی 

بعد از جنگهای صلیبی فرشها و قالیچه های ایرانی کف اطاقها ورودی مبلهای خانه های قرون وسطی را پوشاند. پیش از آن برای پوشش کف اتاقها از بوریا استفاده می شد. 

آلات موسیقی 

بعد از جنگهای صلیبی، ترویدورها، نغمه سرایان دربار از پادشاهان اروپای قرون وسطی، آوازهای خود را با نوای ساز عود Iute همراه ساختند. این ساز دارای پنج رشته سیم بود و از سرزمینهای اسلامی به اروپا برده شد. 

عینک 

صنعتگران مسلمان اطلاعاتی را که درباره اعضای بدن انسان داشتند، با تخصص شیشه سازان ترکیب کردند وانواع عدسی های طبی را برای عینک ساختند. صلیبیان از این تخصص برای ساخت عدسی استفاده کردند و در اوایل قرن چهاردهم، عینکهای مطالعه با عدسی های محدب در یک کارخانه در ونیز ساخته شد. 

جذام 

نتایج جنگهای صلیبی همیشه پر سود نبود. بیماریهایی مانند جذام، مرضی که روی پوست و اعصاب بیمار اثر نامطلوب می گذارد، به علت جنگ و عدم رعایت بهداشت شیوع پیدا کرد. این بیماری شکل ظاهری بیمار را تغییر می داد و افراد جذامی در جوامع قرون وسطی از جامعه طرد می شدند. جذامیان فقط مجاز بودند در «جذامی خانه ها» که در خارج از دیوارهای شهرها قرار داشتند، سکونت کنند. هنگامیکه افراد جذامی می خواستند از یک «جذامی خانه» به «جذامی خانه» دیگری بروند، مجبور بودند که با خود زنگ هایی را حمل کنند و مرتب آن را به صدا در آوردند تا بدینوسیله به دیگران اعلام خطر کنند که افراد مبتلا به جذام در حال عبور هستند.

مختصری درباره صلاح الدین ایوبی

صلاح‌الدین در حالی که پدر و مادرش در سفر بودند، به دنیا می‌آید. در واقع، پدرش در مسیر سقوط حرکت می‌کند. او در قرن ششم هجری سال 532 متولد شد. و سال 589 از دنیا رفت. اوج کارش فتح قدس و فتح «حطین» است. از نظر نژادی کُرد، و از نظر مذهبی سنّی است. به نحوی می‌توانیم بگوییم اهل «موصل» است. خانواده‌اش در موصل عراق ـ محلی معروف به جزیرة ابن عمر ـ بودند. پدرش مدتی در حکومت بود. جدّش از سلسلة ایوبیان معروف بود. خانوادة صلاح الدین، در منطقة شبه‌جزیره حکومتی تشکیل دادند که بعداً به شام و مصر گسترش یافت. خودش یکی از سردارهای «محمود زنگی» بود، و همراه او به عنوان یکی از سرداران به مصر می‌رود و در مصر، بعد از سه، چهار حمله، در سال 567 دولت شیعی فاطمیان مصر را منقرض می‌کند. انقراض این دولت شیعی، به دست صلاح‌الدین ایوبی سنی متعصب رخ می‌دهد. از آن موقع وی حکومت مصر را به دست می‌گیرد. در ابتدا نمایندة زنگی است و بعد از مرگ وی در سال 569 استقلال پیدا می‌کند. وی بعد از آن حمله‌ای به شام می‌کند و آنجا را در اختیار می‌گیرد، ده سال بعد حمله‌ای به موصل می‌کند، موصل را می‌گیرد و کلاً امپراطور جهان اسلام می‌شود. صلاح‌ الدین بسیار قدرتمند بود و از خلیفه هم تبعیت می‌کرد. در واقع برای مشروعیت بخشیدن به حکومتش از خلفای سنی عباسی بغداد هم حمایت می‌کند و مرتب برایشان هدایا و پول می‌فرستد. 
صلاح‌الدین بعد از اینکه عملاً جهان اسلام را متحد کرد، حرکتش را به سمت فتح قدس شروع می‌کند. وی از سال 581 برنامة بلندمدتی را برای متحد ساختن مسلمانان مناطق مختلف طراحی، و بعد به سمت حطّین ـ که محلی نزدیک فلسطین امروزی است ـ حرکت می‌کند، سپس در کنار دریاچة طبریه شکست فاحشی به صیلبیان می‌دهد. این شکست چنان قوی بود که بعداً هم نتوانستند مناطق مختلفشان را پس بگیرند.وی به سرعت همه جا را می‌گیرد و بعد از سه ماه قدس را فتح می‌کند. بعد از فتح قدس در میان فرزندانش اختلافاتی ایجاد شد. مقداری از امپراطوری‌اش را بین فامیل‌ها و فرزندانش تقسیم کرد که همین هم باعث مقداری تشتّت شد و حتی یمن را هم ‌گرفت. و بعد از مرگش در سال 589 ـ در حالی که جوان بود ـ به عنوان فاتح قدس و شکست دهندة صلیبیان در حطّین نام نیکی از خودش به جا می‌گذارد.

رویکرد اصلی صلاح‌الدین

شکی در این نیست که او یک سنی متعصب و مخالف تشیع بود و سقوط دولت فاطمیان به دست وی نمود عینی آن است. به عنوان یک فاتح و سردار نظامی مسلمانان می‌گویند که سردار فوق‌العاده مهمی است؛ از نظر تاکتیک‌های جنگی عالی کار کرده، در همة جنگ‌هایش به خصوص در اوج جنگ حطین. حتی الآن هم بسیاری از بزرگان علوم نظامی معتقدند که او حطین را به بهترین وجه اداره کرده است. نه اینکه بگویم تعداد سپاهیانش بیشتر بود یا کمتر؟ بلکه جنگ حطین، معروف است به جنگ آب. 
او یک نبوع نظامی عجیبی داشت که می‌بینیم صلیبیان در یک محلّ پر آب و مستحکم و خوش آب و هوایی به نام «صافوریه» موضع گرفته بودند، ولی او با لطایف‌الحیلی آنها را تحریک می‌کند که از مواضعشان حرکت کنند و به یک صحرای باز بی آب و علف، بیایند. آنجا اینها را می‌زند و حتی علف‌های خشک را آتش می‌زنند و چون می‌دیدند باد به سمت آنها می‌رود، دود را هم اضافه می‌کند، آب هم که نداشتند، بنابراین از یک فکر عالی نظامی برخوردار بود. 
به عنوان یک مسلمان ـ جدای از مسئلة مذهب ـ برای ایجاد اتحاد میان مسلمانان سعی خود را کرد و تا حدّ زیادی هم موفق شد. در مصر ـ که از نظر مذاهب هم با هم متفاوتند ـ شام و جزیره، طیف‌های مختلف را زیر یک بیرق به نام اسلام با هم متحد کرد. که همین هم در حطین و بعد هم در جنگ‌های دیگر زمینة پیروزی شد. علاوه بر جنبة نظامی، از نظر حکومتی هم کارش عالی بود. قضّاتی دارد که چند نفر از مورخان بزرگ ما از جمله «ابن شدّاد» قاضی اویند (قاضی عسکر) و مورخ هم هستند. کتاب سیرة صلاح‌الدین را همین ابن شداد نوشته است. می‌بینیم که وی توانسته‌ است از افراد درست در جای درست استفاده کند، حکومت‌ها را به نحو شایسته تقسیم می‌کند، و فقط آن را به سبب نسبت فامیلی به اشخاص واگذار نمی‌کند. این هم کار مهمی است که وی انجام می‌دهد. روی هم رفته حکومت وی، که حدود بیست سال به طول انجامید (569 ـ 589) نقطة اوجی در تاریخ اسلام، و به خصوص در تاریخ شام است که حاکم آنجا بود. غربی‌ها هم برای دیدگاه وی احترام عجیبی قائل‌اند. البته به دلیل اینکه شکست‌دهنده‌شان هم هست. ولی به علّت مسائل انسانی به عنوان یک انسان بسیار وارسته به او نگاه می‌کنند.

علل موفقیت صلاح‌الدین

اول، ایجاد انسجام اسلامی در جهان اسلام، این انسجام‌سازی مقدماتی نیاز داشت و می‌بینیم که دو سال به طول انجامید و توانست مسلمانان و امرای مناطق مختلف را با هم متحد کند؛
دوم، برنامه‌ریزی دقیق برای بیرون راندن صلیبیان و شکست دادن آنها؛
سوم، انجام مقدمات لازم برای سرکوبی و فتح قدس ـ در مدت دو سال و نیم ـ صلاح‌الدین مدیریت فوق‌العاده قوی داشت، تا حدی که دیکتاتوری هم گفته می‌شد. وی عده‌ای مشاور داشت، با آنها مشورت می‌کرد که هم نظامی بودند، هم حقوقی و هم فرهنگی. مشورت با کارشناسان امر و بعد انجام آن با صلابت تمام و مدیریت قوی و برنامه‌ریزی دقیق و نبوغ ذاتی که داشت، مجموعه عواملی بود که وی را به پیروزی می‌رساند.

سیر تاریخی جنگهای صلیبی

1071 میلادی
ترکان مسلمان سپاهیان مسیحی امپراتوری بیزانس را در «جنگ منزیکرت»، در ترکیه کنونی، شکست دادند. مسلمانان برای تسخیر مجدد سرزمین فلسطین به جنگ ادامه دادند و پیروز شدند. و مدتهای مدیدی بیت المقدس را در اختیار خود داشتند. 
1095
در «کلرمون»، واقع در فرانسه، پاپ اورین دوم از مردان در خواست می کند تا سپاهی علیه ترکان مسلمان تشکیل دهند و شهر بیت المقدس (اورشلیم) را مجددا تسخیر کنند. 
آوریل 1096 
یک راهب فرانسوی به نام پیتر هرمیت « پیتر معتکف » هزاران کشاورز را سازماندهی و فرماندهی کرد که بعدا به اسم سپاه صلیبی مردمی معروف شدند. 
اگوست 1096 
هنگامی که پیروان پیتر هرمیت که به اندازه کافی مجهز نبودند، به آسیای صغیر رسیدند از سوی ترکان مسلمان مورد هجوم قرار می گیرند. در همان سال، سپاهی از شوالیه ها و اشراف بعنوان اولین سپاه منظم صلیبی از لوپویی واقع در فرانسه، حرکت کردند. 
ژوئن 1099 
بعد از یک سفر زمینی خطرناک که حدودا سه سال طول کشید، صلیبیان به نواحی اطراف بیت المقدس رسیدند. 
ژوئیه 1099 
بعد از یک محاصره کوتاه، صلیبیان بیت المقدس را تسخیر می کنند. آنها اهالی شهر را قتل عام کردند. آنها مسلمانان و یهودیان را با هم کشتند. یهودیانی که در کنیسه های خود پناه گرفته بودند زنده زنده سوزانده شدند. 
1119
صلیبیان شهرهای مسیحی نشین جدید در سرزمین مقدس بنا کردند. دو گروه شوالیه جدید به نامهای تمپلار و هاسپتیالرز ، تشکیل داده شد. این شوالیه ها در عین حال راهب نیز بودند. آنها در مقابل حمله مسلمانان، از مهاجران مسیحی که به سرزمین مقدس می آمدند، محافظت می کردند. 
1142
مهاجران از مسیحیان در سرزمین مقدس مستقر می شوند. آنها شروع به ساخت «قصر شوالیه ها» در سوریه کردند. انبارهای زیرزمینی این قصرهای با شکوه ، ذخیره غذایی و سلاح را برای یک محاصره پنج ساله در خود جای می دادند. 
1190-1147
دومین گروه صلیبیان، به فرماندهی لوئی هفتم، پادشاه فرانسه و کنرادسوم، پادشاه آلمان، برای تسخیر بیت المقدس حرکت کردند. بعد از شکست در تسخیر شهر مسلمان نشین دمشق، دومین جنگ صلیبی تمام شد. 
1181
جنگجویی مسلمان به نام «صلاح الدین»، پادشاه مصر می شود. او یک فرمانده نظامی بسیار ورزیده بود که سپاه اسلام را متحد کرد. 
1087
سپاه صلاح الدین نیروهای صلیبی را در «جنگ حطین» در هم کوبید. قصرها و پایگاههای صلیبی ها یکی پس از دیگری به دست صلاح الدین افتاد. او بیت المقدس را مجددا تسخیر کرد. 
92-1189
سومین گروه صلیبیان به رهبری فلیپ دوم، انگلستان، در مقابل صلاح الدین قرار می گیرند و جلوی پیشروی او را می گیرند، اما نمی توانند بیت المقدس را اشغال کنند. یک قرارداد صلح که در ارصوف در ارض مقدس امضاء شد. تسلط صلیبیان را در طول سواحل تضمین کرد. به زائران اجازه داده شد تا از بیت المقدس (اورشلیم) دیدن کنند. ریچارد شیردل در راه بازگشت به انگلستان بوسیله دوک لئوپلد، فرمانروای اتریش، دستگیر و زندانی می شود. لئوپلد در ازای آزادی او باج هنگفتی طلب می کند. 
1204
سپاهی که رهسپار چهارمین جنگ صلیبی گردید، هرگز به ارض مقدس نرسید، و به جای آن به قسطنطنیه حمله کرد. قسطنطینه پایتخت امپراتوری مسیحی بیزانس بود. صلیبیان شهر را غارت کردند و اهالی شهر را از دم تیغ شمشیرها گذراندند. 
1212
در این سال یک پسر بچه چوپان به نام استفهان، در نزدیکی «واندوم» در مرکز فرانسه، یک سپاه صلیبی از بچه ها را به سمت بیت المقدس فرماندهی و راهنمایی کرد. او اعتقاد داشت که کودکان می توانند به جای زور از عشق برای شکست دادن مسلمانان استفاده کنند ودر حدود 30000 کودک از شهر «مارسی» در جنوب فرانسه، عازم بیت المقدس شدند. تعداد زیادی از کودکان در مسیر سفر جان دادند و بعضی از آنها به عنوان برده فروخته شدند. 
نتیجه جنگ صلیبی کودکان یک فاجعه بود. 
22-1217
پنجمین سپاه صلیبی در تسخیر مصر ناکام می ماند. 
29-1228
ششمین سپاه صلیبی، به رهبری امپراتور مقدس روم، فردریک دون، دوباره بیت المقدس را به عنوان بخشی از قرار داد موقت صلح با مسلمانان، اشغال می کند. 
50-1248
هفتمین سپاه صلیبی، به رهبری لوئی چهارم (سن لوئی) پادشاه فرانسه، به مصر حمله می کند. نتیجه این جنگ صلیبی که طی آن لوئی چهارم اسیر می گردد، فاجعه آمیز بود. 
1291
مسلمانان شهر عکا، آخرین منطقه تحت نفوذ صلیبیان در ارض مقدس، را فتح می کنند. این پیروزی به جنگهای صلیبی پایان بخشید. 
صلیبیان با طعم زندگی مرفه و آسایش جدیدی که در سرزمین مقدس چشیده بودند از فلسطین به خانه هایشان در اروپا باز می گشتند.

احیای جنگ های صلیبی

وقتی سخن بوش را در اوایل حمله به عراق مرور می‌کنیم, او بر وقوع مجدد جنگ‌های صلیبی تأکید کرد. وقتی به لباس سربازان اسپانیایی نگاهی می‌کنیم همان نمادهای صلیبی را می‌بینیم. در حالی که حدود نه قرن از آن جنگ‌ها گذشته است، غرب می‌خواهد نمادها و خود جنگ‌های صلیبی را احیا کند.
باید اول نگاه کنیم که جنگ‌های صلیبی چه نتایجی در برداشت. این جنگ‌ها نتایج بسیار پرباری برای غرب داشت: کشتار مسلمانان, ایجاد تفرقه و تشتت در جهان اسلام, غارت کردن ثروت‌های اسلامی, که تماماً به برکت جنگ‌های صلیبی بود. حالا هم دقیقاً همان شرایط در جهان فعلی وجود دارد. همان افراد که فقط اسم و شکل و شمایلشان عوض شده, با همان انگیزه‌ها و اهداف، ـ یعنی غارت ثروت‌های اسلامی ـ وجود دارند. به عنوان مثال، نفت یک ثروت عظیمی است. امروز، تمام صنعت غرب بر آن استوار است. بنابراین غربی‌ها با همان لباس آمده‌اند تا به شرق نشان بدهند که ما با همان برنامه‌ها آمده‌ایم و با همان هدف پوشالی، که انگیزه‌مان همان است ولو به شکل دیگری. 
انگیزة صلیبیان فتح بیت‌المقدس و رها کردن مسیحیان از فشار مسلمانان ولی در واقع ایجاد مستعمره در شرق بود که شد. الآن هم انگیزه‌شان سرکوب تروریسم و سرکوب مخالفان است، ولی عملاً غارت کردن ثروت‌ها و ایجاد تشتت بین جهان اسلام است. اینکه همان لباس یا نمودی از آن را نشان می‌دهد، می‌خواهد بگوید ما همان غربی‌ها هستیم که نهصد سال پیش آمدیم و اینجا را گرفتیم و دویست سال هم ماندیم. الآن هم همین هدف را دارند. این یک جنگ روانی است که نمود عینی‌اش همان لباس‌ها و تهدیدهای توخالی است.
وقتی بوش آن تهدیدها را صادر می‌کند، اتفاقاً پاپ هم آن را تأیید می‌کند. یعنی من معتقدم تمام این یک سناریو است؛ دوباره بر اساس آنچه که نهصد سال پیش رخ داد، یک پاپ می‌آید حمایت دینی و عقیدتی می‌کند؛ آن هم پاپی که یهودی است و بعد این حمایتی که کرد ادعای باطلی کرد و نتوانست آن را ثابت کند. غرب بدون ثروت شرق مفلس است. از این طرف در شرق هم متأسفانه انسجام اسلامی نداریم که نمونة عینی‌اش عراق و افغانستان است. 
مجموعاً هر چند نهصد سال از آن جنگ‌ها گذشته، ولی می‌بینیم انگیزه‌ها کماکان باقی است؛ غرب به شرق، چشم طمع و قصد توسعه‌طلبی دارد، ادعاها هم مهم نیست. اینکه بگوییم عراق بمب اتمی دارد حالا اگر هم نداشت، می‌مانیم. آن موقع هم همین بود؛ می‌گفتند آزادی قدس. شما که آمدید راجع به قدس معامله کردید، به یک جای دیگر آن را فروختید، هفتاد هزار نفر را طی یک روز کشتید و سر بریدید، کمااینکه الآن هم همان صحنه است که تکرار می‌شود.
الآن هم دیوارهای قدس را دارند تخریب می‌کنند، که قبلاً هم همین کار را در سال 1967 کردند، چون می‌گفتند معبد سلیمان، زیر مسجد قرار دارد و ما می‌خواهیم آن را کشف کنیم. اینها همه نشانه‌هایی است که به دنبال منافع مادی هستند. ضمناً شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد مسیحیان بیت‌المقدس قبل از حملة صلیبیان، تحت حکومت سلاجقه و حتی فاطمیان به مراتب شرایط بهتری داشتند. زمانی که مسیحیان قدس آمدند، شرایط آنها به مراتب بدتر شد و خیلی از مسیحی‌ها به اردوگاه اسلام رفتند. این به صراحت نشان می‌دهد که قصد مهاجمان، آزاد کردن مردم و آزاد کردن قدس نبود بلکه منافع خودشان بود. الآن هم که با شعار مبارزه با تروریسم آمدند، مگر خودشان که هستند؟ حاکم آمریکا و حاکم انگلیس و حاکم آلمان و حتی فرانسه، که می‌شوند همان چهار امپراطوری قدیم، همان پاپ با همان اندازه‌ها، و همان شرق با همان شرایط نهصد سال پیش؛ دقیقاً صحنه همان است. الآن این ندای برخی از رهبران جهان اسلام، مانند امام خمینی، مقام معظم رهبری یا برخی از روشنفکران شرق را مبنی بر انسجام اسلامی باید جدی گرفت.
آن‌وقت چنین بود که مثلا دو برادر‌ ـ حاکم شام و حاکم حلب ـ هیچ‌کدام حاضر نبود با دیگری متحد بشود. هر یک گمان می‌کرد که آن غربی اگر بیاید، به نفع اوست. اما وقتی غرب آمد، هر دویشان را از بین برد. الآن هم همین است. الآن هم اگر برخی از حکام خلیج‌فارس معتقد باشند که بروند با غربی‌ها متحد بشوند، دقیقاً همان صحنه تکرار خواهد شد. 
روشنفکران بزرگی می‌طلبد که بیایند پایه‌های این انسجام را در جهان اسلام بنا کنند که اگر این اتفاق نیفتد، و جنگ‌های صلیبی واقع شود، معلوم نیست این بار چند سال به طول بینجامد. آنها می‌خواهند برای همیشه بمانند. می‌‌گویند: آمدیم تا بمانیم. آمده‌اند تا به اهداف خودشان برسند، همان اهدافی که از قدیم‌الایام حکام صهیون در پی آن بوده‌اند و آمده‌اند که پروتکل‌های خودشان را عملی کنند.
بازسازی عوامل و عناصر جنگ‌های صلیبی
اصلی‌ترین هدف جنگ‌های صلیبی‌، اهداف اقتصادی استعماری بود. من معتقدم همین انگیزه، قوی‌ترین عامل مشترک آن جنگ‌ها با جنگ امروزی است. محیط یکی است، قدرت و قلدری غرب مثل آن زمان است، آنها در تنگنا هستند، تجارت، بازرگانی و شرکت‌های فراملی‌شان به دنبال کار هستند و این مستلزم آن است که در این منطقه کاملاً سیطره داشته باشند. پس اصلی‌ترین و مهم‌ترین وجه مشترک جنگ‌های قدیم و جدید، برد اقتصادی‌اش است. غرب می‌خواهد شرکت‌هایش، کالاهای مصرفی (به درد نخورش) را در این بازار جهان اسلام به مصرف برساند. پس باید بر منطقه تسلط یابد و دیگر، قسمت‌هایی که با آن مخالف هستند را نیز در محاصره قرار دهند؛ افغانستان و عراق را بگیریم، ترکیه لائیک هم که از خود ماست بنابراین ایران در انزوا قرار می‌گیرد. 
الآن کشورهایی مثل فرانسه و انگلیس و خود آمریکا، اگر این بخش جهان اسلام از آنها گرفته بشود، به همان حالتی برمی‌گردند که غرب در زمان جنگ‌های صلیبی داشت. وقتی شما کالا و اسلحه‌شان را نخرید، اقتصادی ندارد. لذا هر چه بتوانند در این منطقه نزاع و تشتت ایجاد کنند به نفع آنهاست. 
این ما هستیم که باید هوشیار باشیم، این تشتت و تفرقه را کنار بگذاریم. اختلاف تشیع و تسنن ـ که بین خودمان است ـ نباید به ما لطمه بزند... ما باید معیار برادر مسلمان را مطرح و تبلیغ کنیم. باید برویم روی عوامل مشترک فیمابین و آنها را قوی کنیم. ما بیاییم الآن با برادرانمان در کشورهای منطقه روی وحدت و انسجام اسلامی کار کنیم. آن احادیثی را که پیامبر بر آن تأکید کردند، فرموده است: «هر کس لا اله الا الله گفت مسلمان است». همة ما این (توحید) را قبول داریم. پس جهان اسلام بیاید متحد و منسجم بشود و جلوی این همهمه را بگیریم. والا من اعتقاد راسخ دارم اگر ما جهان اسلام در افغانستان کاری نکردیم، به عراق آمدند و آنجا را هم از ما گرفتند. اگر الآن هم کاری نکنیم، فردا نوبت کشور و سرزمین بعدی است. بنابراین اتحاد اسلامی بهترین عاملی است که می‌تواند جلوی حملات وحشیانه‌ای را که اینها در پیش گرفته‌اند، بگیرد.
منابع :
encyclopaediaislamica.com
مؤسسة فرهنگی موعود عصر(عج) mouood.org
باشگاه اندیشه bashgah.net
ویکی‌پدیا
روزنامه - شرق
daneshnameh.roshd.ir
ماهنامه - موعود
askdin.com
پایگاه حوزه hawzah.net
فصلنامه - تاریخ اسلام - 1384 - شماره 22
دیگر منابع:
ویل دورانت، تاریخ تمدن، عصر ایمان، ترجمه ابوالقاسم طاهرى
هانس ابرهارد مایر، جنگهاى صلیبى، ترجمه عبدالحسین شاهکار
فن گوستاو گرونبوم، اسلام در قرون وسطى، ترجمه غلامرضا سمیعى 
عبداللَّه ناصرى طاهرى، بیت المقدس شهر پیامبران 
رنه گروسه، امپراتورى صحرانوردان، ترجمه عبدالحسین میکده
دکتر عبدالحسن نوایى، ایران و جهان از مغول تا قاجاریه 
استیفن رانیسمان، تاریخ جنگهاى صلیبى، ترجمه زهرا محیط طباطبائى
شکیب ارسلان، تاریخ فتوحات مسلمانان در اروپا (فرانسه، سوئیس، ایتالیا و جزایر دریاى مدیترانه) ترجمه على دوانى
ادوارد گیبون، انحطاط و سقوط امپراتورى روم
گوستاولوبون، تمدن اسلام و عرب، ترجمه سید هاشم حسینى
گرونبوم فن گوستاو: اسلام در قرون وسطى، ترجمه غلامرضا سمیعى (تهران، نشر البرز، 1373ش). 
گیبون، ادوارد؛ انحطاط و سقوط امپراطورى روم، ترجمه فرنگیس شادمان (نمازى)، سه جلد (تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1353ش). 
لین پول، استانلى، طبقات سلاطین اسلام، ترجمه عباس اقبال 
مونتگمرى وات، ویلیام، برخورد آراء مسلمانان و مسیحیان 
پایگاه تاریخ الاسلام، پایگاه اینترنتی المحقق و روزنامه النور چاپ یمن
محمدعلى اسلامى ندوشن: ایران و تنهایى ا ش
جواجر لعل نهرو، نگاهى به تاریخ جهان
تاریخ جنگ هاى صلیبى، ترجمه منوچهر کاشف
اختصاصی راسخون