خبرگزاری فارس: نماینده سابق مجلس ترکیه تصریح کرد آمریکا و اسرائیل از تحولات سوریه بیش همه خوشحالند و این در حالی است که ایران و ترکیه می‌توانند به اتفاق هم صلح را در خاورمیانه برقرار سازند.
به گزارش دفتر خبرگزاری فارس در ترکیه، پرفسور "محمد بکاراوغلو" نماینده سابق مجلس ترکیه در گفت‌وگویی اختصاصی با فارس به تشریح سیاست خارجی حزب حاکم عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان نخست وزیر این کشور و تحولات سوریه پرداخت.
بکاراوغلو با تاکید بر عدم موفقیت سیاست خارجی دولت آنکارا تصریح کرد سیاست‌های غلط احمد داود اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه در تشدید وقایع سوریه بی تاثیر نبوده است. وی خاطرنشان کرد که اگر ترکیه و ایران اراده کرده و به یکدیگر اعتماد کنند، می‌توانند صلح و آرامش را به منطقه خاورمیانه بازگردانند و حتی وقایع جاری در سوریه را متوقف سازند.
وی در مورد جایگاه اسرائیل در وقایع سوریه نیز گفت: در هر صورت آمریکا و اسرائیل بیش از همه از تحولات جاری در سوریه خوشحالند، چونکه ملت‌های منطقه، قدرت‌های منطقه به جان یکدیگر افتاده‌اند، انسان‌ها می‌میرند و این در حالی است که آمریکا و اسرائیل هزینه‌ای نمی‌کنند، درگیر جنگ نمی‌شوند و اقتصادشان تخریب نمی‌شود و حتی یک سربازشان نمی‌میرد و منطقه نیست و نابود می‌شود و لذا معلوم است که اسرائیل از این روند بیشترین نفع را می‌برد.
در ذیل خلاصه‌ای از این گفت‌وگو به نظر خوانندگان می‌رسد.
فارس – سیاست خارجی حزب عدالت و توسعه و به خصوص سیاست اردوغان در قبال سوریه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
بکاراوغلو – به عقیده من حزب عدالت و توسعه نتوانست مسائل اساسی ترکیه را حل کند. وقتی این حزب به قدرت رسید یکی از این مسائل وصایت نظامیان بر روی سیاست و دولت بود. البته در این رابطه برخی گام‌ها برداشته شد و برخی طرح‌های کودتا افشا و کودتاگران تحویل دادگاه شدند، اما این سیستم وصایت نظامیان ناشی از کودتای 12 سپتامبر 1980 کماکان با تمام قوا بر روی دولت حاکم است و ادامه دارد. لذا می‌توان گفت حزب عدالت و توسعه علیرغم 10 سال در مسند قدرت بودن نتوانست این مسئله را حل کند.
اردوغان به مسئله کردها از زاویه امنیتی نگاه می‌کند
مشکل دیگر ترکیه و حتی شاید بتوان گفت اساسی ترکیه مشکل ترکیه، مسئله کردهاست که در این مورد هم برخی گام‌ها برداشته شد، اما حزب عدالت و توسعه هم درست مانند دولت‌های قبلی با این مسئله برخورد می‌کند و لذا در این مورد هم درجا زدیم.
معضل ممنوعیت حجاب در ترکیه در انتظار راه حل
مسئله دیگر بحث ممنوعیت حجاب اسلامی در ترکیه است که هنوز هم لاینحل مانده و اگر فردا روزی این دولت برود و دولتی دیگر روی کار بیاید باز هم در دانشگاه‌ها و مراکز دولتی استفاده از حجاب ممنوع خواهد شد. حزب عدالت و توسعه نتوانست این معضل را نیز ریشه‌ای حل کند.
توزیع ناعادلانه ثروت
معضل دیگر ترکیه که لاینحل مانده مسئله توزیع ناعادلانه درآمدهاست. این مسئله هم در زمره مسائلی است که حزب عدالت و توسعه نتوانست آن را حل کند. این امر به بحث اقتصاد و بیکاری در ترکیه بر می‌گردد. یکی از عرصه‌هایی که اردوغان بیش از همه در آن احساس اعتماد به نفس می‌کرد، عرصه اقتصاد بود و این در حالی است که امروز ترکیه برای جبران کسری بودجه خود به ایران طلا می‌فروشد.
سیاست مشکل صفر یا مشکل حداکثری با همسایگان
و اما در مورد سیاست خارجی، دولت آنکارا از سیاست مشکل صفر با همسایگان به مشکل حداکثری با همسایگان رسیده است. می‌دانید ترکیه به اصطلاح با برزیل نقش میانجی گری و غیره ایفا کرد، ولی از آنجایی که این سیاست‌ها مستقل نبود و ناشی از فانتزی‌های آکادمیک داود اوغلو بود و توخالی بود، به یکباره همه این‌ها فرو ریخت و امروز به سیاست حداکثر مشکل با همسایگان پیش می‌رویم. از گرجستان گرفته تا ارمنستان و ایران و سوریه و عراق و یونان و حتی بلغارستان و روسیه.
سهم اشتباه ترکیه در وقایع سوریه بزرگ است
اما از همه مهم‌تر این است که امروز به دلیل سیاست‌های غلط ترکیه، کشور سوریه در حال تجربه یک تراژدی است. این اتفاق قبلا نیز در عراق افتاد و بدتر اینکه شعله آتش در سوریه همه منطقه را فرا خواهد گرفت. من نمی‌گویم سیاست های توخالی، اشتباه و مسخره داود اوغلو باعث این امر شد، ولی بی تاثیر هم نبود.
در آنچه که امروز در سوریه در جریان است، ترکیه سهمی جدی دارد. ایران هم اشتباه می‌کند. وقتی بحران سوریه آغاز شد ما گفتیم که این بحران را نباید به ناتو حواله کرد و این مشکل باید در درون منطقه حل شود. ایران و ترکیه و اگر لازم بود روسیه می‌توانستند بشار اسد را وادار به برگزاری انتخابات بکنند، وی را متقاعد بکنند. ترکیه هم می‌بایست به نقش حکمیت خود ادامه می‌داد، نه اینکه طرف درگیری می‌شد. چنین موضع گیری هم به سود ایران بود و هم به سود ملت‌های عرب و هم به سود بشار اسد و هم به سود ترکیه، اما این کار را نکردند.
امروز این منطقه به سوی جنگ مذهبی پیش می‌رود و در این روند گناه بزرگی بر دوش داود اوغلو است و تاریخ یقه این‌ها را خواهد گرفت.
فارس – اگر سوریه سقوط کند، آیا انتظار دارد در موقعیت اسرائیل که دم از ارض موعود می‌زند ایجاد شود؟ آیا سقوط بشار اسد به سود منطقه و کشورهای اسلامی خواهد بود؟
بکاراوغلو – باید پرسید اسرائیل در کجای این روند قرار دارد؟ به هر حال آمریکا و اسرائیل بیش از همه از این امر خوشحال می‌شوند. چونکه ملت‌های منطقه، قدرت‌های منطقه به جان یکدیگر افتاده‌اند، انسان‌ها می‌میرند و این در حالی است که آمریکا و اسرائیل هزینه‌ای نمی‌کنند، درگیر جنگ نمی‌شوند و اقتصادشان تخریب نمی‌شود و حتی یک سربازشان نمی‌میرد و منطقه نیست و نابود می‌شود و لذا معلوم است که اسرائیل از این روند بیشترین نفع را می‌برد.
فارس – به عقیده شما ایران و ترکیه باید چه می‌کردند؟ و یا اینکه آیا هنوز هم چیزی باقی مانده که انجام دهند؟
بکاراوغلو – البته که مانده. ایران و ترکیه باید در کنار یکدیگر قرار گرفته و در این جغرافیا به اتفاق یکدیگر حرکت کنند. در این منطقه چهار ملت اساسی وجود دارد که شامل ترک‌ها، فارس‌ها، کردها و عرب‌ها می‌شود. اگر سر یکی از این اقوام درد بگیرد، سه قوم دیگر هم روی آرامش نمی‌بینند. در حال حاضر حاکمیتی که تمام اعراب را زیر پوشش واحد درآورد وجود ندارد، اما در مورد ترکیه چنین نیست. در ایران انقلاب اسلامی هست و اینک فارس و ترک و کرد و عرب درکنار هم زندگی می‌کنند.
ایران و ترکیه باید آرامش را به منطقه بازگردانند
هنوز هم ترکیه و ایران می‌توانند بشار اسد را وادار به برگزاری انتخابات کنند. ترکیه و ایران اعلام کنند خواهان آتش بس هستند و بشار اسد هم آتش بس را برقرار کند. به مخالفان هم بگویند که کفیل آنها هستند و بگویند که می‌خواهند در سوریه انتخابات برگزار کنند. ایران و ترکیه می‌توانند به یکدیگر قدرت بدهند. اگر ایران تضعیف شود قدرت ترکیه زیاد نمی‌شود. اگر ایران قوی شود ترکیه هم قوی می‌شود.
فارس – در حال حاضر در سوریه صحبت از تشکل کردها می‌شود. آیا این تشکل می‌تواند روی تمامیت ارضی ترکیه تاثیر بگذارد؟
بکاراوغلو – اگر ترکیه عقل خود را بکار گیرد به عقیده من تاثیری نخواهد داشت. ترکیه می‌تواند از فرصت پیش آمده برای حل مسئله کردها استفاده کند.
[ چهارشنبه 91/5/25 ] [ 11:2 عصر ] [ جلال ]
